Na Litwie, tak jak w Polsce, chleb jest jednym z popularniejszych składników codziennej diety. W jadłospisie pojawił się dawno temu, a jego jedzenie i szacunek, z jakim go traktujemy głęboko zakorzeniły się w kulturze litewskiej.

Dawniej, gdy jeszcze nie znano opłatka, w Wigilię dzielono się właśnie chlebem. To on zajmował najważniejsze miejsce na stole podczas całych świąt Bożego Narodzenia. Chleb oznaczał ciężką pracę i poświęcenie. W języku litewskim istnieje powiedzenie „ Verkia duonelė tinginio valgoma” czyli „chleb jedzony przez leniwego człowieka płacze”.

Podczas wysiewu ziarna, przywiązywano niezwykłą wagę do przesądów i znaków natury, by zagwarantować dobre i bogate plony. Ludzie składali ofiary bogom, by Ci opiekowali się ich uprawami. Dobre zbiory oznaczały spokojny rok, w którym nie zabraknie chleba całej rodzinie.

Obecnie na Litwie można znaleźć tyle najróżniejszych rodzajów chleba, że nie wiadomo, na który się zdecydować. Na początku, gdy dopiero przeprowadziłam się na Litwę dość sporym zaskoczeniem był dla mnie fakt, że polski biały chleb na Litwie do chleba się nie zalicza.

Prawdziwy litewski chleb nazywa się „duona”, a biały – popularny w Polsce – chleb to „batonas”.

Rodzaje chleba

Istnieją dwa rodzaje chleba:

• chleb ciemny czyli „tamsi duona”
• chleb jasny czyli „šviesi duona”

Litewski chleb ciemny

Ciemny chleb może mieć kolor od prawie czarnego do jasnobrązowego. Barwę zawdzięcza obecności słodu (salyklas) w swoim składzie. Poza barwą słód nadaje chlebom delikatny posmak goryczki. Ciemne chleby robione są głównie z mąki pełnoziarnistej żytniej (ruginiai miltai) lub z dodatkiem mąki pszennej (kvietiniai miltai).

Każdy z tych chlebów może być również parzony (plikyta). Oznacza to, że część mąki z której przygotowany jest chleb została sparzona wrzącą wodą. Chleby parzone są o wiele delikatniejsze niż nie parzone i mają mięciutki miąższ.

W sklepach można znaleźć również ciemne chleby z różnymi dodatkami. Najczęściej z dodatkiem kminku (su kmynais), słonecznika (su saulėgražomis) lub innych ziaren.  Miałam okazję jeść chleb z pestkami arbuza, który był delikatnie słodki.

Litewski chleb jasny

Chleb ten przygotowywany jest głównie z mąki pszennej (lub mieszanej czyli z dodatkiem mąki żytniej). W odróżnieniu od chleba ciemnego, chleb jasny może zawierać w swoim składzie mleko lub być nim parzony. Najczęściej chleby jasne znajdziecie z dodatkiem pestek słonecznika.

Więcej o chlebie

Chleby na Litwie sprzedawane są zarówno na bochenki jak i na połówki. Na niektórych chlebach zobaczycie napis „raikyta“, co oznacza po prostu chleb krojony.

Zarówno chleb ciemny, jak i jasny ma zazwyczaj w składzie drożdże, ale jeśli poszukacie dobrze znajdziecie również chleby bez drożdży. Będzie na nich napis „Bemielė“ lub „Be mielių“. Są to najczęściej chleby przygotowywane jedynie na zakwasie.

Przekąski

Skoro mówimy o litewskim chlebie to koniecznie muszę wspomnieć o tradycyjnej przekąsce, która niemal zawsze pojawia się przy piwie – smażone na oleju podłużne kawałki chleba. W restauracjach podawane są zazwyczaj przygotowane na świeżo, cieplutkie i pachnące czosnkiem, którym nacierane są zaraz po upieczeniu. W zestawie jest również sos z rozpuszczonego żółtego sera, który pasuje idealnie do pieczonego chleba.

Warto spróbować również chipsów chlebowych, o których pisałam tutaj: 10 wyjątkowych litewskich prezentów dla smakoszy.

A jaki jest Wasz ulubiony litewski chleb?

ASave

Save