Zapusty zbliżają się wielkimi krokami. Ja jak co roku, nie mogę się ich już doczekać. W zeszłym roku udało nam się wygrać w corocznym konkursie organizowanym przez Muzeum w Rumszyszkach dwa podwójne zaproszenia do Aquaparku w Druskiennikach. Może w tym roku też nam się uda, ale wracając do rzeczy, pewnie zapytacie co to są te zapusty. Już tłumaczę:)

Zapusty

Jest to litewskie święto mające na celu wypędzenie zimy i przywołanie wiosny. Święto, od dawna jest znane w całej Europie. Dzień po Zapustach rozpoczyna się Wielki Post (Gavėnia), trwający do Wielkanocy. Tradycja Zapustów pochodzi jeszcze z czasów pogańskich. Przed pojawieniem się chrześcijaństwa święto to obchodzone było na cześć boga Ragutisa.

W dzień Zapustów, czyniąc tradycji zadość, trzeba dobrze zjeść i się nie przepracować. Wszystkie prace związane z przygotowaniem potraw dozwolone są jedynie do południa. Dania muszą być przede wszystkim mięsne, syte i musi ich wystarczyć dla wszystkich gości, którzy odwiedzają domostwo.

Tego dnia nikt nie może być głodny i należy pamiętać, że jeśli akurat w Zapusty wybierzemy się do kogoś w gościnę, nie wolno nam odmówić żadnej potrawy, którą zaproponują nam gospodarze – odmową możemy przynieść pecha rodzinie goszczącej. Niektórzy twierdzą, że podczas zapustów w każdym domu musi pojawić się 9 dań, ale nie wolno postawić ich wszystkich na raz na stole, tak jak robimy to podczas Wigilii.

Tradycyjne dania

Jednymi z najważniejszych potraw tego dnia są bliny, pączki oraz galareta przygotowana na świńskiej głowie, uszach oraz nogach. Każda Pani domu musi bardzo dobrze zaplanować ilość przygotowanego jedzenia, ponieważ w ten dzień niczego nie może zabraknąć, ale nic też nie może się zmarnować.

W Užgavėnės nie wolno wykonywać ciężkich prac. Stare litewskie przysłowie mówi, że jeśli w Zapusty ciężko pracujesz to przez cały rok nie zaznasz odpoczynku. Surowo wzbronione tego dnia było również przędzenie – kobieta przędąc mogła przynieść pecha nie tylko sobie, ale nawet całej okolicy.

Zapusty i Przebierańcy

Nieodłączną częścią tradycji zapustów jest przebieranie się. Najważniejsze by ubranie było niecodzienne, a twarz schowana pod maską. Maski najczęściej rzeźbione były z drewna i uwydatniały najbrzydsze rysy starej, ludzkiej twarzy – wielgachny nos, krzywe i zepsute zęby, krzywe oczy. Każdy w ten dzień starał się zwrócić na siebie uwagę. Bardzo często mężczyźni przebierają się za kobiety, a kobiety za mężczyzn. Równie popularne przebrania to: Żyd, Cygan, Koń, Kozioł, Diabeł, Śmierć oraz Wiedźma.

Najważniejszą postacią Zapustów jest Morė – bóstwo płodności. Zgodnie z tradycją palona jest na stosie, aby z czasem ponownie się odrodzić. Morė, paląc się, zabiera ze sobą zgromadzone przez cały rok zło oraz zimę. Następnie prochy rozsypywane były po polach, co miało być gwarancją udanych zbiorów.

Symboliczna walka Zimy i Wiosny

Podczas obchodów Užgavėnės można zobaczyć również walkę Chudzielca z Tłuściochem. Tłuścioch, jak sama nazwa wskazuje, jest mocno przy kości. Symbolizuje sytość i złą energię. Czasami w zębach ma kawałek słoniny. Chudzielec – nędznie ubrany, w plecionym słomkowym kapeluszu, w ręku trzyma długi kij za pomocą którego wypędza Tłuściocha. Chudzielec z Tłuściochem przepychają się do momentu aż zwycięży Chudzielec. Całe to przedstawienie symbolizuje zimę, która walczy aby pozostać jak najdłużej oraz ludzi stęsknionych za wiosną, którzy mają dość mrozu i zimna.

Jeśli również wybieracie się do Rumszyszek dajcie mi znać:)

Poniżej zamieszczam parę zdjęć z tego święta na zachętę:)