Tradycyjne dania litewskie, to dania tworzone przez setki lat pod wpływem nie tylko Europy ale również Bliskiego Wschodu. Ze względu na położenie Litwy na „skrzyżowaniu kultur”, kuchnia litewska jest wyjątkowa, a dania choć proste – pozostają w pamięci na długi czas.

Dzisiaj chciałabym Wam zaproponować podróż inną niż zwykle. Podróż w poszukiwaniu nie miejsc, a smaków. Niektóre tradycyjne dania litewskie choć wydają się podobne do polskich, przygotowywane są w inny sposób, co nadaje im niepowtarzalny smak oraz litewski charakter.

Regionalne tradycyjne dania litewskie

Kuchnia każdego z pięciu etnograficznych regionów Litwy różniła się od siebie. Choć na całej Litwie występowały te same gatunki warzyw i zbóż, nie we wszystkich jej częściach warunki pozwalały na ich uprawianie oraz uzyskiwanie jednakowo obfitych plonów. To właśnie ilość składników, a nie ich różnorodność, miała ogromny wpływ na kształtowanie się regionalnej kuchni litewskiej.

Auksztota

Mieszkańcy tego największego litewskiego regionu zaskoczyliby każdego ilością dań, które potrafią przygotować z mąki. Najbardziej znanymi daniami litewskimi pochodzącymi z tego regionu są pierogi z mięsem, twarogiem, jagodami lub wiśniami.

Kołduny, łazanki z sosem ze śmietany i słoniny, przekładaniec ze szczupaka z kiszonymi ogórkami, karp z orzechami, wołowina wolno gotowana w soku z ogórków kiszonych oraz tradycyjny auksztocki korowaj to przysmaki, które zawdzięczamy mieszkańcom wschodniej Litwy.

Auksztota słynie również z zup: piwnej, mleczono-warzywnej, z lanymi kluskami oraz rakowej. Regionalnym daniem rybnym jest wędzona sielawa w oleju z konopii doprawiona estragonem.

Dania pojawiające się na auksztockim stole od święta to gęś pieczona z jabłkami, wolno gotowany kogut w śmietanie oraz chrusty i pączki z twarogu. Kwas z suszonych gruszek i domowe piwo to tradycyjne napoje, których warto spróbować będąc właśnie w tym regionie.

Dzukia

Najczęściej do przygotowywania dań mieszkańcy Dzukii wykorzystywali grzyby, których w tamtejszych lasach było zawsze pod dostatkiem. Zupa z grzybów, ser grzybowy, marynowane borowiki, kiszone opieńki ze śmietaną i cebulą, pieczone na maśle mleczaje, wolnogotowane w śmietanie kurki, smażone płachetki w sosie śmietanowym oraz pieczone, smażone, gotowane i na każdy inny sposób przyrządzane borowiki.

Do tradycyjnych ziemniaczanych dań tego regionu znanych i popularnych na całej Litwie należą bandy (grube placki ziemniaczane) pieczone w piecu na suszonym liściu kapusty.

Nikt chyba nie jest w stanie również stworzyć tylu rodzajów chleba co dzukowie. Nie mówię tylko o zwyczajnym chlebie ale również o chlebie marchwiowym, gryczanym, z zielonego groszku, ze szczawiem, porostem islandzkim, a nawet z mięsem jelenia.

Do wielu rodzajów wypieków, takich jak ciasta, bandy oraz placki, wykorzystywano głównie mąkę gryczaną. Z borówek, owoców dzikiej róży, jeżyn, czeremchy, jagód, kaliny, berberysu i żurawiny robiono dżemy, pasty oraz sery.

Suwalszczyzna

Położona w południowo-zachodniej części kraju Suwalszczyzna, była jednym z najbardziej urodzajnych regionów. Oddzielający ją od reszty regionów Niemen, gwarantował świetne warunki do hodowli zwierząt dzięki ogromnym łąkom znajdującym się nad jego brzegami. Suwalkieci,czyli mieszkańcy litewskiej Suwalszczyzny, na co dzień mogli cieszyć się dietą bogatą w mięso oraz jego produkty.

Tradycyjne dania litewskie pochodzące z tego regionu to  domowej roboty kindziuk podawany ze śmietaną i czarnym chlebem żytnim, pieczonym na liściu kapusty. Aromatyczne wędzone szynki, polędwice oraz kiełbasy to stały element tutejszej kuchni.

Na Suwalszczyźnie często pojawiał się również barszcz z uszkami, pieczony lin w sosie z jabłek antonówek, smażone na maśle kiełby, pieczona szynka cielęca z domowym chrzanem, kaczka z wiśniami oraz ciasto z karasia.

Na deser podawano konfiturę borówkową z gruszkami, żytnie miodowe ciasteczka korzenne oraz ser jabłkowy z herbatą i miodem z lipy. Nie mogło zabraknąć również regionalnego wina z czarnej porzeczki o niezwykle głębokim aromacie i mocno rubinowym kolorze.

Żmudź

Ciężko wyobrazić sobie tereny północnej Litwy bez kastinysa z pieczonymi w mundurkach ziemniakami. Ten wyjątkowy przysmak przygotowany jest ze śmietany, masła oraz czosnku i świeżych ziół.

Będąc na żmudzi warto spróbować regionalnych dań takich jak bigos na świńskiej nodze, kiszki z kaszy, placków ziemniaczanych oraz zup: rosołu i cebulowej. Dla ochłody możemy napić się miętowej herbaty lub kwasu z suszonych jabłek.

Litwa Mniejsza

Położona na wybrzeżu bałtyckim Litwa Mniejsza zachwyca nie tylko krajobrazem ale również unikalną kuchnią. Regionalnym przysmakiem jest wędzony, kuroński węgorz. Niegdyś do wędzenia różnych gatunków ryb wykorzystywano inne gatunki drzewa, aby nadać każdej rybie niepowtarzalny i charakterystyczny smak.

Do przyrządzania potraw w tej części kraju nie skąpiono czosnku, cebuli ani kopru. Będąc w Kłajpedzie warto spróbować tradycyjnie przygotowanych klopsów ze śledzia bałtyckiego w pomidorach.